X4 to sandboksowy symulator kosmiczny. Gra stawia na swobodę. Rozpoczynając zabawę gracz zasiada w kokpicie taniego statku kosmicznego o słabych osiągach i zostaje wrzucony w sam środek galaktyki o otwartej strukturze. Co zrobi potem – zależy tylko od niego. Produkcja w niczym nie ogranicza naszych wyborów. Sami decydujemy, czy stać się gwiezdnym kupcem, piratem, żołnierzem, łowcą nagród, zabójcą, odkrywcą czy górnikiem. Nic też nie stoi na przeszkodzie, aby dowolnie połączyć te kariery. Jednocześnie wirtualne uniwersum jest tutaj dynamicznym światem, który ulega przeobrażeniom na skutek naszych działań. Gra pod tym względem oferuje więcej możliwości niż większość konkurencyjnych tytułów, gdyż pozwala na konstruowanie stacji kosmicznych oraz armad statków, które służą potem do prowadzenia wojen z wrogimi frakcjami.